Doğal Yapı Malzemeleri
Yapı malzemeleri, bina yapımı gibi inşaat amaçlı kullanılan malzemelerin genel adıdır. Ahşap, çimento, agregalar, metaller, tuğlalar, beton, kil, inşaatta kullanılan en yaygın yapı malzemeleri. Bunların seçimi, projeler için maliyet hesapları ve bütçe durumlarına göre değişkenlik gösteriyor.
Tarih boyunca kil, kum, ahşap ve taş, hatta dallar ve yapraklar gibi doğal olarak temin edilen birçok malzeme, binaların inşası için kullanılmıştır. Günümüzde yapıların inşasında artık doğal olarak oluşan malzemelerin yanı sıra, sentetik diye adlandırabileceğimiz birçok insan yapımı ürün kullanılmakta.
İnşaat malzemelerinin üretimi birçok ülkede yerel bir endüstri ve bu malzemelerin kullanımı genellikle marangozluk, sıhhi tesisat, çatı kaplama ve yalıtım işleri gibi özel uzmanlık alanlarına da ayrılmış durumda. Özellikle yalıtım malzemeleri, zemin, duvar ve tavan kaplamak için kullanılan bitirme katmanları, farklı mühendislik alanları (mekanik, elektrik vb.) ilgilendiren tesisat ve teknik ekipman özel eğitimler, sertifikasyonlar ve yönetmelikler ekseninde uygulanabiliyor. Bu dallanıp budaklanma, çeşitlenme de beraberinde üretim teknikleri, ham madde seçimi ve temini gibi birçok başka alt başlığı gündeme getiriyor.
Bu noktada doğal, yani doğada hazır olarak bulunan ve o şekilde temin edilen, malzemeler biraz unutulmuş, kullanım dışı kalmış olabilir. Özellikle çok katlı (high-rise) yapılarda strüktürel bütünlük için insan yapımı, dayanım sınıfları yüksek malzemeler tercih ediliyor. Fakat bir yandan da bio-malzemelerle ilgili çalışmalar da arttı. Bunun nedenleri yine ekolojik farkındalık seviyesinde gözlenen yükselmeyle, doğanın kendi devinimlerini ve sunduklarını kullanarak varlığımızı nasıl sürdürebileceğimize dair merak diyebiliriz. Peki nelerdir bu doğal yapı malzemeleri?
Yapı malzemeleri genellikle doğal ve sentetik olmak üzere iki kaynağa ayrılabilir. Doğal malzemeler, kereste veya cam gibi sanayi tarafından işlenmemiş veya asgari düzeyde işlenmiş malzemelerdir. Sentetik malzemeler, plastik ve petrol bazlı boyalar gibi birçok insan modifikasyonu içeren endüstriyel ortamlarda yapılır.
Genel anlamda; çamur, taş ve lifli bitkiler, doğal malzemeler kapsamında en temel malzemelerdir. Dünyanın dört bir yanında, insanlar bu üç malzemeyi yerel hava koşullarına uygun evler oluşturmak için bir arada kullandılar, kullanmaktalar.
Genel olarak, bu binalarda temel yapı bileşenleri olarak taş ve yığma yapı teknikleri kullanılırken, bir tür yalıtım ve harç görevi gören çamur ise aralardaki boşluğu doldurmak için kullanılabilir.
Buna basit bir örnek olarak, çoğunlukla tropik ülkelerde kalıcı konut olarak veya eski kuzey halkları tarafından yaz yapıları olarak kullanılan wattle ve daub'ları gösterebiliriz.
En yaygın bazı doğal yapı malzemelerini aşağıdaki gibi listeleyebiliriz.
Kerpiç: Kerpiç, günümüzde kullanılmakta olan en eski yapı malzemelerinden biri olmaya devam ediyor. Yapısal olarak kendisine ek güç katmak için su ve bazen de diğer liflerle karıştırılmış topraktan oluşur. Daha sonra, çoğunlukla tuğla gibi istenen şekle göre güneşte kurutulur ve yığma bir duvar oluşturmak için bir çamur harcı ile istiflenir.
Saman Balya: Saman balya binası Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneybatı bölgelerinde neredeyse ana akım haline gelmiş durumda. Saman, şaşırtıcı bir şekilde yangına dayanıklı olmak da dahil mükemmel yalıtım özelliklerine sahip yenilenebilir bir kaynaktır. Saman balyası ayrıca ahşap çerçeve içlerine dolgu olarak kullanılabilirken, aynı zamanda çatının ağırlığını taşımak için gerekli yük taşıma kapasitesine de sahiptir.
Ahşap: Ahşap, en sık kullanılan yapı malzemelerinden biri olmaya devam ediyor. Bununla birlikte, inşaat amaçlı kullanımlar için, ahşap yenilenebilir ve sürdürülebilir yönetmeliklere uygun temin edilmeli. Ahşap yapısal olarak iş gördüğü strüktürel çerçeveler haricinde kaplama ya da dekoratif amaçlar için de kullanılabilir.
Bambu: Bu sürdürülebilir malzeme hızlı büyüyor ve ağırlığına göre güçlü nitelikler taşıyor. Aynı zamanda esneklik özellikleri anlamında da önem kazandığından, inşaat demirlerine alternatif bir yedek yaklaşım sağlayabilir, saman balyası binalarda balyaları birbirine istiflemek/sabitlemek amaçlı kullanılabilir.
Taş: Duvarcılık insanlık tarihinin en eski yapı malzemelerinden biri. Tuğla ve taş; temeller, zeminler, duvarlar, yürüyüş yolları ve peyzaj düzenlemeleri için kullanılabiliyor.
Kum Torbası: Ordu tarafından uzun süredir kullanılan bu yapım tekniği, özellikle sellere karşı güçlü bir koruyucu bariyer sağlıyor. Şiddetli hava koşullarına direnen masif yapılara uygun bir malzeme.
