Know-How Nedir? Know How Örnekleri Nelerdir?

Son yıllarda en sık kullanılan kelimelerden biri olan know-how, kişilerin bir işi başarılı bir biçimde yerine getirme becerisi olarak açıklanabilir. Bir müzik aletini çalmayı veya bisiklete binmeyi öğrenmek deneyerek gerçekleştirilmesi gereken eylemler arasındadır. Sadece teorik bilgilerle bu eylemlerin yerine getirilmesi mümkün olmaz. İnsanların beyni zaman içinde gördüklerini ve duyduklarını taklit etme ve tekrarlama döngüsüyle çalışır. Tekrarlanan bilgiler de belirli bir süreç sonunda kişiye yapabilme becerisi kazandırır. Örneğin, araba kullanmak ve yürümek beynin daha önceki gözlem ve tecrübelerini tekrar ederek yerine getirdiği eylemlerdir. İş dünyasında ise know-how, bir püf noktası kullanarak işin yararlarını artıran veya yükünü azaltan bilgiyi tanımlar. Peki dünyanın pek çok ülkesinde dillendirilen know-how nedir ve örnekleri nelerdir? Bu yazımızda know-how kavramına dair detayları yakından inceledik.

Know-How Nedir?

İş hayatında know-how, kişilerin veya şirketlerin elde edilen bir bilgiyi nasıl veya ne şekilde kullanacağı ve o işi en kolay nasıl yapabileceği hakkındaki çalışmaların tümünü ifade eder. Kamuya açık olmayan her türlü bilgiyi içine alan bu kavram, sektörel bilgi birikimi ve donanımla birlikte şekillenir. Bir şirketin veya girişimcinin iş hayatında başarılı olması know-how bilgisi ile yakından alakalıdır. Know-how deyimi uzmanlık bilgisi anlamında da kullanılabilir. Kendi sektöründe öncü olan firmalar, rakiplerini geride bırakıp başarılı olabildikleri için know-how bilgisine sahip kurumlar olarak değerlendirilir. Bu kavramın tam Türkçe karşılığı ise “meslek sırrı” ve “bir alanda sahip olunan bilgi” şeklinde açıklanabilir.

Know-how kavramı bir mekanizma olarak ele alındığında ise bir şirketin çalışma, üretim ve dağıtım yöntemlerini aynı sektördeki başka bir firmaya açıklaması şeklinde gerçekleşir. Söz konusu bilgi alışverişi; bilginin kiralanması, satılması veya lisanslanması gibi farklı şekillerde olabilir. Know-how bilgisi ile bir nevi fikri mülkiyet hakkına sahip olan öncü firma, tek seferlik bir sözleşmeyle bilgiyi karşıdaki kişilere aktarabileceği gibi bunu uzun soluklu bir ortaklık şeklinde de gerçekleştirebilir.

Know-How Örnekleri Nelerdir?

Know-how, bazı durumlarda teknik veya stratejik bir meslek sırrı ya da işle ilgili özel bir taktik olabilir. İngilizcede technical veya technological know-how şeklinde ifade edilen teknik meslek sırları işin tekniği ve yapılışı hakkında önemli ayrıntıları içerir. Bu özel detaylar ise firma içerisinde gizli tutulması gereken bilgilerden oluşur. Genel anlamda yapılan işin teknik detayı diğer firmalar tarafından bilinse bile süreç içerisinde yer alan minik bir detay veya püf noktası işin know-how’ını oluşturabilir. Bu detaylar ürünleri diğerlerinden ayıran oldukça önemli farklar yaratabilir. İşte, tam burada devreye know-how’ın önemi girer.

Meslek sırrı kavramı herkes tarafından kolay bir şekilde ulaşılabilen bir kavram değildir. Şirketler, ticari bilgilerini ve formüllerini parçalara ayırarak saklamayı tercih eder ve bu bilgiler bir araya getirilse bile herkes tarafından anlaşılması ve uygulanabilmesi çoğu zaman mümkün olmaz. Son dönemlerde iş hayatına know-how deyiminin yanı sıra know-what, know-why ve know-who gibi kavramlar da dahil olmuştur. Söz konusu kavramlardan know-what gerçekleri ifade ederken know-who işin iletişim kısmını, know-why ise nedenleri irdeler.

Meslek sırrı kavramının oluşmasında adı geçen dünyaca ünlü şirketler bulunur. Bu şirketler ürünlerinin teknik ayrıntılarını başkalarıyla paylaşmaktan kaçınarak ürünlerini know-how yolu ile korumaya çalışır. Know-how örnekleri global anlamda oldukça fazladır. Dünyaca ünlü içecek firmalarından biri olan Coca-Cola, ürünlerinin tarifini rakip firmalarla paylaşmak istemediği için patent almaz. Çünkü patent alırken üretim süreci detaylı olarak paylaşılacağı için firma, bunun yerine ürünlerini know-how ile korumayı tercih eder. Böylece Coca-Cola ve benzeri şirketler, söz konusu ürünün tarifini saklayarak ticari sırlarını koruma altına alır. Öte yandan gıda sektörü içinde kola içeceği üretmek isteyen firmalar Coca-Cola’dan know-how satın alabilir, ancak şirket bu firmalara genel bir tarif verir, üretim tarifinin tamamını ise kendine saklar.

Giderek globalleşen dünyada artık sadece şirketler değil, ülkeler de aralarında çeşitli anlaşmalar imzalayarak askeri, stratejik ve ekonomik bilgiler paylaşabilmekte. Know-how satışı yapan ülkelerin ise güçlü ve gelişmiş ülkeler olduğunu söylemek mümkün. Çünkü hangi sektörde olursa olsun know-how elde etmek ciddi bir yatırım gerektirir. Know-how’dan sadece ürün bilgisi elde etme şeklinde değil, ürünün nasıl üretilebileceğini öğrenme şeklinde de yararlanılabilir. Örneğin, İzmir’deki Hugo Boss fabrikasında Türk mühendisler tarafından geliştirilen bir üretim tekniği Avrupa’daki Hugo Boss fabrikalarına veya diğer tekstil fabrikalarına ticari bilgi olarak satılır. Ayrıca İzmir’deki Hugo Boss fabrikası, markaya ait know-how merkezi olarak adlandırılır.

Know-How Türleri Nelerdir?

Ticari bilgiler, şirketlerin uzun süren aşamalar ve AR-GE çalışmaları sonucu elde ettikleri bilgiler olarak tanımlanır. Bu önemli bilgiler sayesinde firmalar rakiplerinin önüne geçme avantajı yakalar. Kolay olmayan aşamalardan geçilerek elde edilen meslek sırları uzun süre zarfında hem AR-GE çalışmalarından hem de zamandan tasarruf etmeye yardımcı olur. Şirket içi teknik bilgiler olarak bilinen know-how üretkenlik ve verimlilik açısından şirkete pek çok fayda sağlar. İş hayatında deneyim yoluyla elde edilen ve öğretilmesi çoğu zaman zor olan yeteneklerle ilişkilendirilen meslek sırları aşağıdaki şekillerde olabilir:

Stratejik Düşünce: Stratejik düşünce kavramı, rekabetçi ve kısıtlı bir alanda başarı şansı yüksek stratejiler geliştirme yeteneği şeklinde tanımlanır.

Taktik Uygulama: Risk yönetmek ve kazanç elde etmek için hızlı hareket eden gerçeklere uyum sağlama potansiyeli taktik uygulama olarak açıklanır.

Karar Verme: Know-how türlerinden biri olan karar verme, zamanında karar alabilmek için mevcut bilgileri ve bilinmeyenler göz önünde bulundurma yeteneğidir.

İnsan Becerileri: Müşteri hizmetleri ve iletişimsel beceriler gibi sosyal yeteneklerin tümü insan becerileri olarak açıklanır.

Liderlik: Liderlik, insanları motive edebilmek ve ortak hedeflere doğru aynı yönde ilerleme sağlamak olarak tanımlanır.

Araştırma: Yararlı bilgiyi keşfetme ve konu üzerinde araştırma yapma kabiliyetidir.

Tasarım: Var olmayan bir şeyi hayal etme ve yaratma süreci tasarım yeteneği olarak açıklanır.

Teknik ve Mekanik Bilgiler: Çeşitli teknolojileri ve makineleri kurma, yapılandırma, genişletme, bakım ve yönetme yeteneği teknik ve mekanik bilgi olarak tanımlanır.

Tüm bu beceriler iş hayatında know-how türleri olarak bilinir ve şirketlerin değerli bilgileri arasında yer alır.

Siz de küreselleşen dünyada girişiminiz için büyük adımlar atmak istiyorsanız know-how yatırımlarına ve teknolojik bilgilere iş süreçlerinizde ağırlık verebilirsiniz. Çalışmalarınızı ilham verici bir atmosferde gerçekleştirmek için ise Kolektif House’un paylaşımlı ofislerinden yararlanabilir, yaratıcı stratejilerinizi farklı sektördeki insanlarla değerlendirme şansı yakalayabilirsiniz.